شناخت تفاوت‌های شن و ماسه
ماسه به سنگ‌ریزه‌هایی گفته می‌شود که از شن خوردتر بوده و معمولا در کنار دریا و سواحل به راحتی دیده می‌شوند.
زمانی که یک تخته سنگ بزرگ در برابر باد یا باران و همچنین یخبندان قرار دارد، متلاشی شده و به دانه‌های ریزی تبدیل می‌شود.
ماسه یکی از مصالح ساختمانی است که با آهک مخلوط شده و مخلوط این دو، به عنوان مقاوم کننده پی سازه‌های آجری و کارهای آجری استفاده می‌شود.
شن و ماسه قسمت اصلی بتن را تشکیل می‌دهند.
با توجه به مقاومت ساختمان‌های بتنی در مقابل عوامل جوی و عمر طولانی‌تری نسبت به ساختمان‌های فلزی و آجری دارد.
همچنین با توجه به امکان تهیه سریع و ارزان و آسان مصالحی که برای ساختن ساختمان‌های بتنی مصرف می‌شود که قسمت عمده شن و ماسه می‌باشد.
اندازه استاندارد آن ۰٫۰۶ میلیمتر تا ۲ میلیمتر می‌باشد.
این نوع از سنگ‌دانه‌ها مانند ماسه از جدا شدن و همچنین خرد شدن سنگ‌های طبیعی جمع‌آوری می‌شوند.
از نظر سایز این نوع از سنگ‌دانه‌ها اندازه‌ای در حدود 2 تا 60 میلیمتر دارند.
بسته به سایز و نوع آنها به نام شن نخودی یا شن بادامی شناخته می‌شوند.
بررسی انواع شن – شن و ماسه
تقسیم‌بندی شن‌ها بسته به نوع شکل:
شن‌های بسیار زبری که خرده سنگ هستند.
شن‌های گردی که دارای سطح صافی می‌باشند که به نام‌های شن نخودی و بادامی معروف‌اند.
شن‌های سوزنی که دارای طولی سه برابر ضخامت خود هستند.
شن‌های پولکی که عرض آنها بیش از سه برابر طول خود است.
بررسی و دسته بندی انواع شن – شن و ماسه
انواع شن و ماسه
شن و ماسه طبیعی:
مستقیماً از سرند کردن و شستن و دانه‌بندی مخلوط شن و ماسه طبق نیاز مصرف کننده تهیه می‌شود که دانه‌های طبیعی دارند.
شن و ماسه شکسته:
از خرد کردن قطعات بزرگ سنگ درون سنگ شکن و شکستن در محل‌های مصرف شن و ماسه در ساختمان.
تفاوت‌های شن و ماسه طبیعی و شکسته
شن و ماسه طبیعی از روی هم غلطیدن تکه‌های سنگ در اثر، جریان آب رودخانه‌ها و خرد شدن آنها تولید می‌شود.
ممکن است راهی طولانی را با سنگ‌های دیگر در بستر رودخانه طی نماید.
در نتیجه دانه‌های شن و ماسه حاصل از جریان آب رودخانه گرد گوشه هستند.
تقسیم بندی شن و ماسه
در صورتی که دانه‌های شن و ماسه شکسته نیز دارای گوشه است.
دانه‌های گرد گوشه بعلت آنکه سطح آنها صیقلی می‌باشد دارای اصطحکاک داخلی کمتری بوده و بهتر به روی هم می‌لغزد.
همچنین در ملات‌های ماسه سیمان بهتر زیر ماله بنا شکل می‌گیرند و زیر آجر یا فرش موزاییک یا سنگ‌فرش پهن می‌شوند.
در بتن‌ریزی نیز روی همدیگر لغزیده و حجم قالب را پر می‌نمایند.
در صورتی که شن و ماسه شکسته بعلت تیز گوشه بودن اصطحکاک داخلی بالایی بین دانه‌ها وجود دارند و دارای لغزندگی مناسب به روی هم نیستند.
ولی دانه‌های شکسته بعلت همین اصطحکاک داخلی زیاد و تیز گوشه بودن در راه‌سازی مخصوصاً در قسمت روسازی راه بیشترین مصرف را دارند.
کاربرد ماسه شکسته – شن و ماسه
تقسیم‌بندی مصالح سنگی بر اساس سایز
گروه درشت دانه‌ها:
قطر آنها چیزی حدود 2 تا 69 میلیمتر است که شن نامیده می‌شوند.
گروه میان دانه‌ها:
قطر آن 2 تا 0.06 میلیمتر است که ماسه نامیده می‌شوند.
بررسی و اندازه سایز شن وماسه
گروه ریز‌دانه‌ها:
از قطر 06.2 تا 0.002 میلیمتر لای نامیده می‌شوند.
گروه ریز‌دانه:
از قطر 0 تا 0.002 میلیمتر رس نامیده می‌شوند.
انواع ماسه
ماسه شکسته
این نوع ماسه‌ها از خورد کردن سنگ آهگ متراکم، سنگ گرانیت و هر نوع سنگ متراکم دیگری به دست می‌آید.
از ویژگی‌های این نوع ماسه‌ها می‌توان به سطوح خشن و تیز گوشه آنها اشاره کرد که به همین علت برای تهیه و ساخت بتن کارآیی دارند.
ماسه شسته
ماسه‌ای است به واسطه‌ی شسته شدن خاک مخلوط با آن کمتر می‌شود.
ماسه بادی
این نوع ماسه‌ها از دانه‌های بسیار کوچیکی تهیه می‌شوند و اصلا برای ساخت بتن کارآیی ندارند.
کاربرد و مزایای ماسه بادی – شن و ماسه
ماسه‌های خاکی
از ذرات ریزی تشکیل شده‌اند که مانند خاک اما به رنگ طوسی هستند.
دوبارشور 06
ماسه‌ای است استاندارد مطابق با استاندارد ۳۰۲ ایران با ترکیبی صحیح در دانه‌بندی و قطر بزرگترین دانه‌های موجود در آن از ۶/۰ میلیمتر تجاوز نمی‌کند.
عاری از هر گونه خاک می‌باشد بوسیله پمپ و سیلکون و با حجم سیصد مترمکعب شستشو انجام می‌شود.
این ماسه برای تمامی مصارف بتن‌ریزی و قطعات بتنی مناسب می‌باشد.
کاربرذ و مزایای ماسه دوبار شور – انواع شن و ماسه استوارسازان
دوبارشور 08
این ماسه با ترکیب دانه‌بندی مناسب مطابق جداول استاندارد بدلیل دوبار شستشو گاهاً خاک زدائی شده و قطر بزرگترین دانه آن از ۸/۰ میلیمتر تجاوز نمی‌کند.
این ماسه برای ساخت بتن استاندارد و بلوک‌های سیمانی گاهاً مناسب می‌باشد.
مصرف شن و ماسه در ساختمان
علاوه بر مصرف شن و ماسه که اصلی‌ترین و مهم‌ترین محل مصرف شن و ماسه است در پی‌سازی اکثر ساختمان‌های بیشتر از دوطبقه از بتن استفاده می‌شود.
در چیدن دیواره‌های آجری برای چیدن آجر از ملات ماسه سیمان استفاده می‌شود.
برای فرش، موزاییک و نصب کاشی از ملات ماسه سیمان استفاده می‌شود.
همچنین برای دانه‌بندی کف فضاهایی که روی زمین ساخته می‌شوند تا از نفوذ رطوبت به سطح جلوگیری شود.
از شن با ابعاد مختلف استفاده می‌شود برای محفوظ نگه داشتن لوله‌های تاسیسات که در کشور ما معمولا از کف ساختمان عبور می‌کند.
علاوه بر ضد زنگ پشم شیشه و نایلون روی لوله‌ها با یک لایه ماسه غیر آهکی می‌پوشاند تا مواد آهکی احتمالی موجود در پوکه یا ملات روی آن اثر نکند.
کارخانه تفکیک شن و ماسه
کاربرد مهم شن و ماسه
بتن
بیش از 75 در صد بتن را مصالح خرده سنگی تشکیل می‌دهد.
بسته به نوع و محل مصرف بتن ویژگی‌های مصالح خرده سنگی مناسب تغییر می‌نماید.
راه‌سازی
مصالح خرده سنگی دارای مشخصات و عملکرد خاص در قشرهای زیر و لایه‌های فوقانی راه بکار گرفته می‌شوند.
آسفالت
مشخصات مصالح خرده سنگی بسته به نوع آسفالت و محل مصرف آن تغییر می‌کند.
بالاست
باید بتواند علاوه بر نگهداری ریل‌ها و توزیع بار چرخ‌ها، زهکشی زیرسازی راه‌آهن را نیز انجام دهد.
مصالح نفوذ پذیر
به عنوان فیلتر و زهکش در سازه‌های مختلف از جمله در سدهای خاکی به مصرف میرسد.
مصالح نفوذ ناپذیر
جهت آب‌بندی دیواره مخازن و کانال‌ها، هسته‌های نفوذ ناپذیر در سدهای خاکی و مانند آن بکار گرفته می‌شود.
لایه‌های مقاوم در برابر فرسایش
در بستر رودها، کانال‌ها، سطح خارجی سدهای خاکی و سنگ ریزه‌ای، حوضچه آرامش سدها و موج شکن‌ها به کار گرفته می‌شود.
همچنین سازه را در مقابل هوازدگی و عمل فرسایش آب باران، خشک و مرطوب شدن، یخ زدن و ذوب مکرر و اثر امواج محافظت می‌نماید.
خاکریز
مصالح خرده سنگی در بدنه سدهای خاکی، به عنوان پرکننده پشت کار در معادن و پشت دیواره‌های حایل در راه‌سازی و مانند آن مصارف زیادی دارد.
مصارف صنعتی
انواع شن و ماسه سیلیسِی خالص در شیشه‌سازی، ریخته‌گری، تصفیه آب و غیره نیز مصرف می‌شود.
شن و ماسه در ساختمان سازی
آزمایش شن و ماسه
برای داشتن یک بتن خوب و مقاوم روی دانه‌ها باید آزمایشات متفاوتی انجام بشود که با تناسب محل سازه و استفاده‌ای که از آن می‌شود متفاوت باشد.
مثلاً ماسه‌ای که برای پایه یک پل مصرف می‌شود باید از نظر مقاومت در مقابل نمک‌ها آزمایش شود.
زیرا این پایه در معرض حمله شدید سولفات‌ها قرار دارد.
ماسه‌ای که برای ریختن قطعه بتنی که در راه رو یک محل عمومی مانند سینما یا مدرسه یا بیمارستان مصرف می‌شود که محل رفت آمد شدید می‌باشد باید از نظر سایش آزمایش شود.
ولی آزمایش تعیین درصد مواد خارجی مخصوصاً درصد مواد آلی و همچنین درصد خاک رس برای تمام ماسه‌های طبیعی لازم است.
روش‌های آزمایشگاهی متعددی برای تعیین درصد سایش دانه‌های شن و ماسه موجود است.
که مشهورترین آن آزمایش لوس آنجلس است.
ولی مشاهده گردیده است دانه‌هائی که با تعیین روش‌های آزمایشگاهی جواب مطلوب داده‌اند در عمل رفتار دیگری داشته‌اند.
در نتیجه بهترین روش براd تعیین مقاومت‌های یک توده شن و ماسه آزمایش آن بطور عملی می‌باشد.
مثلاً اگر بخواهیم مقاومت ماسه را در مقابل سایش تشخیص بدهیم بهتر است با ماسه مورد آزمایش قطعه‌ای بتونی تهیه نمائیم و آن را در محل پر رفت آمدی قرار دهیم و اثرات سایش را روی آن ملاحظه نمائیم.
برای آنکه قدرت ماسه را در مقابل عوامل جوی تشخیص دهیم بهتر است قطعه از بتن با همان مصالح که در عمل مورد نیاز می‌باشد ریخته و آنرا بطور مکرر در فریزر قرار دهیم و دمای آنرا تا 10 یا 15 درجه زیر صفر بیریم آنگاه آن را در آب گرم 60 یا 70 درجه قرار دهیم و تأثیر این یخ زدگی و ذوب مکرر را در آن عملاً مشاهده نمائیم.
استاندارد ملی شن و ماسه
مشخصات فنی مورد نیاز مصالح جهت استفاده در ملات و بتن به ترتیب در استاندارد ملی شماره 299 (ماسه برای ملات سیمانی) و استاندارد ملی شماره 302 (سنگدانه‌های بتن و ویژگی‌ها) ارائه شده است.
در استانداردهای مذکور مصالح سنگی و مشخصات آنها بطور کامل تشریح شده است.
تولید موزاییک پلیمری با کیفیت بستگی زیادی به کیفیت شن و ماسه دارد.
نحوه ساخت ملات ماسه سیمان
ابتدا بر حسب نوع انتخابی از ملات، نسبتی از ماسه و سیمان را با یکدیگر ترکیب می‌کنیم.
سپس آب را اضافه می‌نماییم تا یک حالت خمیری به دست آید.
در نهایت این مخلوط را بر حسب نوع استفاده داخل استانبولی ریخته و با کمچه، روی سطح، اجرا می‌نماییم.
ترکیبات ملات ماسه و سیمان – شن و ماسه – استوارسازان
مخلوط کردن مصالح در ملات ماسه سیمان
ملات‌های بسیار متنوعی در ساختمان‌سازی بکار می‌روند که هر کدام از آنها دارای تیپ مخصوص به خود هستند.
این ملات‌ها بطور کلی از ترکیب ماسه و سیمان تشکیل می‌شوند.
اما نسبت اختلاط گوناگون ماسه سیمان و آب باعث به وجود آمدن ملات با مقاومت‌های گوناگون می‌شود.
ملات ۱ به ۶ ماسه و سیمان یکی از تیپ‌های این ملات پرکاربرد است.
ملات ماسه سیمان تیپ ۱
در این نوع ملات ماسه سیمان، نسبت ترکیب سیمان به ماسه ۱ به ۳ است.
در چنین شرایطی حداقل مقاومت فشاری ۲۸ روزه برابر با ۲۲۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع خواهد بود.
می‌توان گفت که برای هر ۲۸۵ کیلوگرم از سیمان نیاز به ۰٫۹۹ متر مکعب ماسه است.
این مواد درون دستگاه یا به صورت دستی باید با ۲۵۸ لیتر آب مخلوط شوند تا ملات ۱ به ۳ ماسه سیمان شما آماده شود.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ ۱:
از این نوع ملات بیشتر برای سطوحی مورد استفاده می‌شود که زیر بار ترافیک سنگین هستند.
از کاربردهای این نوع ملات می‌توان به بندکشی آجر نما اشاره نمود.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ 1 – شن و ماسه – استوارسازان
ملات ماسه سیمان تیپ ۲
حداقل مقاومت فشاری ۲۸ روزه در این مدل کمتر از تیپ یک است.
نسبت اختلاط سیمان به ماسه در این مدل ۱ به ۴ است.
به این صورت که به ازای هر ۱ واحد سیمان، شما باید ۴ واحد ماسه اضافه کنید و آنها را با میزان مشخصی آب مخلوط کنید.
حداقل مقاومت فشاری ۲۸ روزه برای این ملات در حدود ۱۳۵ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است.
برای درست کردن ملات ۱ به ۴ کافیست تا ۲۸۵ کیلوگرم سیمان را در دستگاه مکانیکی یا به صورت دستی با ۰٫۹۹ متر مکعب ماسه مخلوط کنید.
ترکیب این دو مصالح ساختمانی را با ۲۶۰ لیتر آب مخلوط کنید تا یک ملات ۱ به ۴ یک دست حاصل شود.
سپس می‌توانید از آن برای پروژه‌های ساختمانی خود استفاده کنید.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ ۲:
این نسبت از ملات بیشتر مورد استفاده در کارهای بنایی است و بیشتر برای روسازی ساختمان و بندکشی آجر نما استفاده می‌شود.
ملات ماسه سیمان تیپ ۳
تیپ سه از اختلاط ۱ واحد سیمان و ۵ واحد ماسه تشکیل شده و میزان مشخصی آب به این دو مصالح ساختمانی اضافه می‌شود.
حداقل مقاومت فشاری ملات ماسه و سیمان تیپ سه در ۲۸ روز حدود ۴۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع می‌باشد.
اگر ۲۲۵ کیلوگرم سیمان را با ۱٫۰۰ متر مکعب ماسه مخلوط کنید و سپس ۲۶۲ لیتر آب را به آن اضافه کنید.
در نهایت ملات تیپ سه یا ملات ۱ به ۵ به دست خواهد آمد.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ ۳:
یک نکته بسیار مهم در این نسبت از ملات این است که این نوع ملات به دو شکل تهیه می‌شود:
مخلوط سیمان با ماسه شسته
مخلوط سیمان با ماسه خاکی (ماسه کفی)
اما تفکیک به دو دسته مختلف در ملات تیپ سوم و استفاده از دو نوع ماسه به دلیل کاربرد هر کدام از این انواع است.
برای کارهایی که در آن تقسیم و انتقال نیروی زیادی اتفاق نمی‌افتد مثل فرش کف یا موزاییک می‌توان از میزان چسبندگی کمتری استفاده نمود بنابراین استفاده از ماسه خاکی نیز صحیح می‌باشد.
اما در کارهایی با انتقال نیروی بیشتر نیاز به ترکیب ماسه شسته داریم.
ملات ماسه سیمان تیپ ۴
ملات ۱ به ۶ که مقدار سیمان در آن ۱ واحد و مقدار ماسه بکار رفته در آن ۶ واحد است.
مقاومت فشاری کمتری نسبت به سایر تیپ‌ها دارد و با این حال در بسیاری از قسمت‌های ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شما می‌توانید با ترکیب ۲۰۰ کیلوگرم سیمان با ۱٫۰۳۳ متر مکعب ماسه و در نهایت مخلوط کردن آن با ۲۶۵ لیتر آب به ملاتی دست پیدا کنید که می‌توانید از آن در بسیاری از فعالیت‌های ساختمانی استفاده کنید.
حداقل مقاومت فشاری ۲۸ روزه ملات ۱ به ۶ حدود ۴۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است.
توجه داشته باشید که بهترین شیوه درست کردن ملات ماسه و سیمان مخلوط کننده‌های مکانیکی هستند.
بهتر است ملات ۱ به ۶ و سایر ملات‌ها را به صورت دستی تهیه نکنید تا کیفیت ملات افزایش پیدا کند.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ ۴:
از این ملات می‌توان در بخش گسترده‌ای از کارهای ساختمانی استفاده نمود.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ 4 – شن و ماسه – استوارسازان
کاربرد ملات ماسه و سیمان
چسباندن پر کردن فضای خالی میان مصالح ساختمانی و بنایی
توزیع یکنواخت نیروی مصالح از طریق یکپارچگی که ایجاد می‌کنند.
مانع این می‌شوند که اختلاف اندازه مصالح به چشم بیاید.
مزایای ملات ماسه سیمان – شن و ماسه – استوارسازان
آب در ملات ماسه سیمان
آب به عنوان ماده روان‌کننده در این نوع ملات استفاده می‌شود.
توجه داشته بشید آب مورد استفاده در این ملات باید فاقد هر نوع کثیفی و ماده اضافه‌ای باشد.
چرا که آب ناخالص می‌تواند باعث کاهش مقاومت ملات تولیدی شود.
بنابراین هرگز برای این کار از آب حوضچه یا برکه استفاده نکنید.
اما شما می‌توانید به آب مورد استفاده در ملات مقداری روان‌کننده یا ضدیخ نیز بی‌افزایید.
نکات اجرای ملات ماسه سیمان
بسیاری از بناها برای کاهش هزینه، نسبت‌های گفته شده در ساخت ملات را رعایت نمی‌کنند.
این کار می‌تواند باعث کاهش مقاومت فشاری ملات تولید شده گردد.
ملات ماسه را به میزان نیاز و کم تهیه کنید چرا که پس از خشک شدن مقاومت و میزان چسبندگی آن به میزان قابل توجهی پایین می‌آید و هرگز نباید مجددا از ملات خشک شده استفاده نمود.
برای تولید یک ملات به شیوه‌ای اصولی دقت نمایید که حتما از ماسه شسته یا ماسه رودخانه بدون خاک استفاده نمایید چرا که این کار به چسبندگی ملات شما کمک خواهد نمود.
با استفاده از روش مکانیکی برای تولید این ملات می‌توانید ملات بهتر و با کیفیت‌تری داشته باشید.
ماسه چیست
ماسه به سنگ‌ریزه‌هایی گفته می‌شود که از شن خوردتر بوده و معمولا در کنار دریا و سواحل به راحتی دیده می‌شوند.
زمانی که یک تخته سنگ بزرگ در برابر باد یا باران و همچنین یخبندان قرار دارد، متلاشی شده و به دانه‌های ریزی تبدیل می‌شود.
ماسه یکی از مصالح ساختمانی است که با آهک مخلوط شده و مخلوط این دو، به عنوان مقاوم کننده پی سازه‌های آجری و کارهای آجری استفاده می‌شود.
شن و ماسه قسمت اصلی بتن را تشکیل می‌دهند.
با توجه به مقاومت ساختمان‌های بتنی در مقابل عوامل جوی و عمر طولانی‌تری نسبت به ساختمان‌های فلزی و آجری دارد.
همچنین با توجه به امکان تهیه سریع و ارزان و آسان مصالحی که برای ساختن ساختمان‌های بتنی مصرف می‌شود که قسمت عمده شن و ماسه می‌باشد.
اندازه استاندارد آن ۰٫۰۶ میلیمتر تا ۲ میلیمتر می‌باشد.
موارد استفاده از شن و ماسه
شن چیست
این نوع از سنگ‌دانه‌ها مانند ماسه از جدا شدن و همچنین خرد شدن سنگ‌های طبیعی جمع‌آوری می‌شوند.
از نظر سایز این نوع از سنگ‌دانه‌ها اندازه‌ای در حدود 2 تا 60 میلیمتر دارند.
بسته به سایز و نوع آنها به نام شن نخودی یا شن بادامی شناخته می‌شوند.
بررسی انواع شن – شن و ماسه
تقسیم‌بندی شن‌ها بسته به نوع شکل:
شن‌های بسیار زبری که خرده سنگ هستند.
شن‌های گردی که دارای سطح صافی می‌باشند که به نام‌های شن نخودی و بادامی معروف‌اند.
شن‌های سوزنی که دارای طولی سه برابر ضخامت خود هستند.
شن‌های پولکی که عرض آنها بیش از سه برابر طول خود است.
بررسی و دسته بندی انواع شن – شن و ماسه
انواع شن و ماسه
شن و ماسه طبیعی:
مستقیماً از سرند کردن و شستن و دانه‌بندی مخلوط شن و ماسه طبق نیاز مصرف کننده تهیه می‌شود که دانه‌های طبیعی دارند.
شن و ماسه شکسته:
از خرد کردن قطعات بزرگ سنگ درون سنگ شکن و شکستن در محل‌های مصرف شن و ماسه در ساختمان.
تفاوت‌های شن و ماسه طبیعی و شکسته
شن و ماسه طبیعی از روی هم غلطیدن تکه‌های سنگ در اثر، جریان آب رودخانه‌ها و خرد شدن آنها تولید می‌شود.
ممکن است راهی طولانی را با سنگ‌های دیگر در بستر رودخانه طی نماید.
در نتیجه دانه‌های شن و ماسه حاصل از جریان آب رودخانه گرد گوشه هستند.
تقسیم بندی شن و ماسه
در صورتی که دانه‌های شن و ماسه شکسته نیز دارای گوشه است.
دانه‌های گرد گوشه بعلت آنکه سطح آنها صیقلی می‌باشد دارای اصطحکاک داخلی کمتری بوده و بهتر به روی هم می‌لغزد.
همچنین در ملات‌های ماسه سیمان بهتر زیر ماله بنا شکل می‌گیرند و زیر آجر یا فرش موزاییک یا سنگ‌فرش پهن می‌شوند.
در بتن‌ریزی نیز روی همدیگر لغزیده و حجم قالب را پر می‌نمایند.
در صورتی که شن و ماسه شکسته بعلت تیز گوشه بودن اصطحکاک داخلی بالایی بین دانه‌ها وجود دارند و دارای لغزندگی مناسب به روی هم نیستند.
ولی دانه‌های شکسته بعلت همین اصطحکاک داخلی زیاد و تیز گوشه بودن در راه‌سازی مخصوصاً در قسمت روسازی راه بیشترین مصرف را دارند.
کاربرد ماسه شکسته – شن و ماسه
تقسیم‌بندی مصالح سنگی بر اساس سایز
گروه درشت دانه‌ها:
قطر آنها چیزی حدود 2 تا 69 میلیمتر است که شن نامیده می‌شوند.
گروه میان دانه‌ها:
قطر آن 2 تا 0.06 میلیمتر است که ماسه نامیده می‌شوند.
بررسی و اندازه سایز شن وماسه
گروه ریز‌دانه‌ها:
از قطر 06.2 تا 0.002 میلیمتر لای نامیده می‌شوند.
گروه ریز‌دانه:
از قطر 0 تا 0.002 میلیمتر رس نامیده می‌شوند.
انواع ماسه
ماسه شکسته
این نوع ماسه‌ها از خورد کردن سنگ آهگ متراکم، سنگ گرانیت و هر نوع سنگ متراکم دیگری به دست می‌آید.
از ویژگی‌های این نوع ماسه‌ها می‌توان به سطوح خشن و تیز گوشه آنها اشاره کرد که به همین علت برای تهیه و ساخت بتن کارآیی دارند.
ماسه شسته
ماسه‌ای است به واسطه‌ی شسته شدن خاک مخلوط با آن کمتر می‌شود.
ماسه بادی
این نوع ماسه‌ها از دانه‌های بسیار کوچیکی تهیه می‌شوند و اصلا برای ساخت بتن کارآیی ندارند.
کاربرد و مزایای ماسه بادی – شن و ماسه
ماسه‌های خاکی
از ذرات ریزی تشکیل شده‌اند که مانند خاک اما به رنگ طوسی هستند.
دوبارشور 06
ماسه‌ای است استاندارد مطابق با استاندارد ۳۰۲ ایران با ترکیبی صحیح در دانه‌بندی و قطر بزرگترین دانه‌های موجود در آن از ۶/۰ میلیمتر تجاوز نمی‌کند.
عاری از هر گونه خاک می‌باشد بوسیله پمپ و سیلکون و با حجم سیصد مترمکعب شستشو انجام می‌شود.
این ماسه برای تمامی مصارف بتن‌ریزی و قطعات بتنی مناسب می‌باشد.
کاربرذ و مزایای ماسه دوبار شور – انواع شن و ماسه استوارسازان
دوبارشور 08
این ماسه با ترکیب دانه‌بندی مناسب مطابق جداول استاندارد بدلیل دوبار شستشو گاهاً خاک زدائی شده و قطر بزرگترین دانه آن از ۸/۰ میلیمتر تجاوز نمی‌کند.
این ماسه برای ساخت بتن استاندارد و بلوک‌های سیمانی گاهاً مناسب می‌باشد.
مصرف شن و ماسه در ساختمان
علاوه بر مصرف شن و ماسه که اصلی‌ترین و مهم‌ترین محل مصرف شن و ماسه است در پی‌سازی اکثر ساختمان‌های بیشتر از دوطبقه از بتن استفاده می‌شود.
در چیدن دیواره‌های آجری برای چیدن آجر از ملات ماسه سیمان استفاده می‌شود.
برای فرش، موزاییک و نصب کاشی از ملات ماسه سیمان استفاده می‌شود.
همچنین برای دانه‌بندی کف فضاهایی که روی زمین ساخته می‌شوند تا از نفوذ رطوبت به سطح جلوگیری شود.
از شن با ابعاد مختلف استفاده می‌شود برای محفوظ نگه داشتن لوله‌های تاسیسات که در کشور ما معمولا از کف ساختمان عبور می‌کند.
علاوه بر ضد زنگ پشم شیشه و نایلون روی لوله‌ها با یک لایه ماسه غیر آهکی می‌پوشاند تا مواد آهکی احتمالی موجود در پوکه یا ملات روی آن اثر نکند.
کارخانه تفکیک شن و ماسه
کاربرد مهم شن و ماسه
بتن
بیش از 75 در صد بتن را مصالح خرده سنگی تشکیل می‌دهد.
بسته به نوع و محل مصرف بتن ویژگی‌های مصالح خرده سنگی مناسب تغییر می‌نماید.
راه‌سازی
مصالح خرده سنگی دارای مشخصات و عملکرد خاص در قشرهای زیر و لایه‌های فوقانی راه بکار گرفته می‌شوند.
آسفالت
مشخصات مصالح خرده سنگی بسته به نوع آسفالت و محل مصرف آن تغییر می‌کند.
بالاست
باید بتواند علاوه بر نگهداری ریل‌ها و توزیع بار چرخ‌ها، زهکشی زیرسازی راه‌آهن را نیز انجام دهد.
مصالح نفوذ پذیر
به عنوان فیلتر و زهکش در سازه‌های مختلف از جمله در سدهای خاکی به مصرف میرسد.
مصالح نفوذ ناپذیر
جهت آب‌بندی دیواره مخازن و کانال‌ها، هسته‌های نفوذ ناپذیر در سدهای خاکی و مانند آن بکار گرفته می‌شود.
لایه‌های مقاوم در برابر فرسایش
در بستر رودها، کانال‌ها، سطح خارجی سدهای خاکی و سنگ ریزه‌ای، حوضچه آرامش سدها و موج شکن‌ها به کار گرفته می‌شود.
همچنین سازه را در مقابل هوازدگی و عمل فرسایش آب باران، خشک و مرطوب شدن، یخ زدن و ذوب مکرر و اثر امواج محافظت می‌نماید.
خاکریز
مصالح خرده سنگی در بدنه سدهای خاکی، به عنوان پرکننده پشت کار در معادن و پشت دیواره‌های حایل در راه‌سازی و مانند آن مصارف زیادی دارد.
مصارف صنعتی
انواع شن و ماسه سیلیسِی خالص در شیشه‌سازی، ریخته‌گری، تصفیه آب و غیره نیز مصرف می‌شود.
شن و ماسه در ساختمان سازی
آزمایش شن و ماسه
برای داشتن یک بتن خوب و مقاوم روی دانه‌ها باید آزمایشات متفاوتی انجام بشود که با تناسب محل سازه و استفاده‌ای که از آن می‌شود متفاوت باشد.
مثلاً ماسه‌ای که برای پایه یک پل مصرف می‌شود باید از نظر مقاومت در مقابل نمک‌ها آزمایش شود.
زیرا این پایه در معرض حمله شدید سولفات‌ها قرار دارد.
ماسه‌ای که برای ریختن قطعه بتنی که در راه رو یک محل عمومی مانند سینما یا مدرسه یا بیمارستان مصرف می‌شود که محل رفت آمد شدید می‌باشد باید از نظر سایش آزمایش شود.
ولی آزمایش تعیین درصد مواد خارجی مخصوصاً درصد مواد آلی و همچنین درصد خاک رس برای تمام ماسه‌های طبیعی لازم است.
روش‌های آزمایشگاهی متعددی برای تعیین درصد سایش دانه‌های شن و ماسه موجود است.
که مشهورترین آن آزمایش لوس آنجلس است.
ولی مشاهده گردیده است دانه‌هائی که با تعیین روش‌های آزمایشگاهی جواب مطلوب داده‌اند در عمل رفتار دیگری داشته‌اند.
در نتیجه بهترین روش براd تعیین مقاومت‌های یک توده شن و ماسه آزمایش آن بطور عملی می‌باشد.
مثلاً اگر بخواهیم مقاومت ماسه را در مقابل سایش تشخیص بدهیم بهتر است با ماسه مورد آزمایش قطعه‌ای بتونی تهیه نمائیم و آن را در محل پر رفت آمدی قرار دهیم و اثرات سایش را روی آن ملاحظه نمائیم.
برای آنکه قدرت ماسه را در مقابل عوامل جوی تشخیص دهیم بهتر است قطعه از بتن با همان مصالح که در عمل مورد نیاز می‌باشد ریخته و آنرا بطور مکرر در فریزر قرار دهیم و دمای آنرا تا 10 یا 15 درجه زیر صفر بیریم آنگاه آن را در آب گرم 60 یا 70 درجه قرار دهیم و تأثیر این یخ زدگی و ذوب مکرر را در آن عملاً مشاهده نمائیم.
استاندارد ملی شن و ماسه
مشخصات فنی مورد نیاز مصالح جهت استفاده در ملات و بتن به ترتیب در استاندارد ملی شماره 299 (ماسه برای ملات سیمانی) و استاندارد ملی شماره 302 (سنگدانه‌های بتن و ویژگی‌ها) ارائه شده است.
در استانداردهای مذکور مصالح سنگی و مشخصات آنها بطور کامل تشریح شده است.
تولید موزاییک پلیمری با کیفیت بستگی زیادی به کیفیت شن و ماسه دارد.
نحوه ساخت ملات ماسه سیمان
ابتدا بر حسب نوع انتخابی از ملات، نسبتی از ماسه و سیمان را با یکدیگر ترکیب می‌کنیم.
سپس آب را اضافه می‌نماییم تا یک حالت خمیری به دست آید.
در نهایت این مخلوط را بر حسب نوع استفاده داخل استانبولی ریخته و با کمچه، روی سطح، اجرا می‌نماییم.
ترکیبات ملات ماسه و سیمان – شن و ماسه – استوارسازان
مخلوط کردن مصالح در ملات ماسه سیمان
ملات‌های بسیار متنوعی در ساختمان‌سازی بکار می‌روند که هر کدام از آنها دارای تیپ مخصوص به خود هستند.
این ملات‌ها بطور کلی از ترکیب ماسه و سیمان تشکیل می‌شوند.
اما نسبت اختلاط گوناگون ماسه سیمان و آب باعث به وجود آمدن ملات با مقاومت‌های گوناگون می‌شود.
ملات ۱ به ۶ ماسه و سیمان یکی از تیپ‌های این ملات پرکاربرد است.
ملات ماسه سیمان تیپ ۱
در این نوع ملات ماسه سیمان، نسبت ترکیب سیمان به ماسه ۱ به ۳ است.
در چنین شرایطی حداقل مقاومت فشاری ۲۸ روزه برابر با ۲۲۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع خواهد بود.
می‌توان گفت که برای هر ۲۸۵ کیلوگرم از سیمان نیاز به ۰٫۹۹ متر مکعب ماسه است.
این مواد درون دستگاه یا به صورت دستی باید با ۲۵۸ لیتر آب مخلوط شوند تا ملات ۱ به ۳ ماسه سیمان شما آماده شود.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ ۱:
از این نوع ملات بیشتر برای سطوحی مورد استفاده می‌شود که زیر بار ترافیک سنگین هستند.
از کاربردهای این نوع ملات می‌توان به بندکشی آجر نما اشاره نمود.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ 1 – شن و ماسه – استوارسازان
ملات ماسه سیمان تیپ ۲
حداقل مقاومت فشاری ۲۸ روزه در این مدل کمتر از تیپ یک است.
نسبت اختلاط سیمان به ماسه در این مدل ۱ به ۴ است.
به این صورت که به ازای هر ۱ واحد سیمان، شما باید ۴ واحد ماسه اضافه کنید و آنها را با میزان مشخصی آب مخلوط کنید.
حداقل مقاومت فشاری ۲۸ روزه برای این ملات در حدود ۱۳۵ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است.
برای درست کردن ملات ۱ به ۴ کافیست تا ۲۸۵ کیلوگرم سیمان را در دستگاه مکانیکی یا به صورت دستی با ۰٫۹۹ متر مکعب ماسه مخلوط کنید.
ترکیب این دو مصالح ساختمانی را با ۲۶۰ لیتر آب مخلوط کنید تا یک ملات ۱ به ۴ یک دست حاصل شود.
سپس می‌توانید از آن برای پروژه‌های ساختمانی خود استفاده کنید.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ ۲:
این نسبت از ملات بیشتر مورد استفاده در کارهای بنایی است و بیشتر برای روسازی ساختمان و بندکشی آجر نما استفاده می‌شود.
ملات ماسه سیمان تیپ ۳
تیپ سه از اختلاط ۱ واحد سیمان و ۵ واحد ماسه تشکیل شده و میزان مشخصی آب به این دو مصالح ساختمانی اضافه می‌شود.
حداقل مقاومت فشاری ملات ماسه و سیمان تیپ سه در ۲۸ روز حدود ۴۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع می‌باشد.
اگر ۲۲۵ کیلوگرم سیمان را با ۱٫۰۰ متر مکعب ماسه مخلوط کنید و سپس ۲۶۲ لیتر آب را به آن اضافه کنید.
در نهایت ملات تیپ سه یا ملات ۱ به ۵ به دست خواهد آمد.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ ۳:
یک نکته بسیار مهم در این نسبت از ملات این است که این نوع ملات به دو شکل تهیه می‌شود:
مخلوط سیمان با ماسه شسته
مخلوط سیمان با ماسه خاکی (ماسه کفی)
اما تفکیک به دو دسته مختلف در ملات تیپ سوم و استفاده از دو نوع ماسه به دلیل کاربرد هر کدام از این انواع است.
برای کارهایی که در آن تقسیم و انتقال نیروی زیادی اتفاق نمی‌افتد مثل فرش کف یا موزاییک می‌توان از میزان چسبندگی کمتری استفاده نمود بنابراین استفاده از ماسه خاکی نیز صحیح می‌باشد.
اما در کارهایی با انتقال نیروی بیشتر نیاز به ترکیب ماسه شسته داریم.
ملات ماسه سیمان تیپ ۴
ملات ۱ به ۶ که مقدار سیمان در آن ۱ واحد و مقدار ماسه بکار رفته در آن ۶ واحد است.
مقاومت فشاری کمتری نسبت به سایر تیپ‌ها دارد و با این حال در بسیاری از قسمت‌های ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شما می‌توانید با ترکیب ۲۰۰ کیلوگرم سیمان با ۱٫۰۳۳ متر مکعب ماسه و در نهایت مخلوط کردن آن با ۲۶۵ لیتر آب به ملاتی دست پیدا کنید که می‌توانید از آن در بسیاری از فعالیت‌های ساختمانی استفاده کنید.
حداقل مقاومت فشاری ۲۸ روزه ملات ۱ به ۶ حدود ۴۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است.
توجه داشته باشید که بهترین شیوه درست کردن ملات ماسه و سیمان مخلوط کننده‌های مکانیکی هستند.
بهتر است ملات ۱ به ۶ و سایر ملات‌ها را به صورت دستی تهیه نکنید تا کیفیت ملات افزایش پیدا کند.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ ۴:
از این ملات می‌توان در بخش گسترده‌ای از کارهای ساختمانی استفاده نمود.
کاربرد ملات ماسه سیمان تیپ 4 – شن و ماسه – استوارسازان
کاربرد ملات ماسه و سیمان
چسباندن پر کردن فضای خالی میان مصالح ساختمانی و بنایی
توزیع یکنواخت نیروی مصالح از طریق یکپارچگی که ایجاد می‌کنند.
مانع این می‌شوند که اختلاف اندازه مصالح به چشم بیاید.
مزایای ملات ماسه سیمان – شن و ماسه – استوارسازان
آب در ملات ماسه سیمان
آب به عنوان ماده روان‌کننده در این نوع ملات استفاده می‌شود.
توجه داشته بشید آب مورد استفاده در این ملات باید فاقد هر نوع کثیفی و ماده اضافه‌ای باشد.
چرا که آب ناخالص می‌تواند باعث کاهش مقاومت ملات تولیدی شود.
بنابراین هرگز برای این کار از آب حوضچه یا برکه استفاده نکنید.
اما شما می‌توانید به آب مورد استفاده در ملات مقداری روان‌کننده یا ضدیخ نیز بی‌افزایید.
نکات اجرای ملات ماسه سیمان
بسیاری از بناها برای کاهش هزینه، نسبت‌های گفته شده در ساخت ملات را رعایت نمی‌کنند.
این کار می‌تواند باعث کاهش مقاومت فشاری ملات تولید شده گردد.
ملات ماسه را به میزان نیاز و کم تهیه کنید چرا که پس از خشک شدن مقاومت و میزان چسبندگی آن به میزان قابل توجهی پایین می‌آید و هرگز نباید مجددا از ملات خشک شده استفاده نمود.
برای تولید یک ملات به شیوه‌ای اصولی دقت نمایید که حتما از ماسه شسته یا ماسه رودخانه بدون خاک استفاده نمایید چرا که این کار به چسبندگی ملات شما کمک خواهد نمود.
با استفاده از روش مکانیکی برای تولید این ملات می‌توانید ملات بهتر و با کیفیت‌تری داشته باشید.
